Pallad- historia, właściwości i ciekawostki.

Samochodowe katalizatory to praktycznie niewyczerpane źródło metali szlachetnych o czym pisaliśmy już niejednokrotnie. Na świecie ich zasoby powoli się kurczą, więc te elementy układu oczyszczania spalin stanowią dobrą i ekologiczną alternatywę.
Dziś chcielibyśmy przedstawić kilka interesujących faktów na temat palladu, który również wykorzystywany jest do produkcji tych części pojazdów.

HISTORIA
Pallad po raz pierwszy został odkryty na początku XVII w. przez górników z Brazylii, którzy wydobywając złoto natrafili na kruszec nazywany „bezwartościowym złotem”. Jak się okazało w rzeczywistości był rodzimym stopem złota i palladu, ale pomimo tej wiedzy to unikalne wykopalisko nie zostało wykorzystane do badań przez naukowców.
Dopiero w roku 1803 angielski chemik i fizyk William Hyde Wollaston odkrył pallad izolując kopalinę z surowej platyny. Laborant w wyniku rozpuszczenia platyny w roztworze kwasu azotowego i solnego otrzymał osad, który okazał się być zanieczyszczeniem palladu.
Nazwa tego kruszcu została zaczerpnięta od asteroidy Pallas, której imieniem nazywano również grecką bogini mądrości.

WYGLĄD I CHARAKTERYSTYKA
Pallad jest srebrnoszarym, połyskliwym, ciągliwym i kowalnym metalem. Wśród innych platynowców wyróżnia się najwyższą miękkością, najmniejszą gęstością oraz najniższą temperaturą topnienia (1554.9 st. C.). Nie ciemnieje w kontakcie z powietrzem i jest wyjątkowo odporny na korazję. Łatwo ulega działaniu kwasów podgrzanych do wysokiej temperatury. Z punktu laboratoryjnego jego największą właściwością jest możliwość rozpuszczenia tego metalu w dużych ilościach gazowego wodoru.
Złoża tego szlachetnego metalu są dużo rzadsze niż platyny czy złota, choć mówi się, że bardziej wydajne. Spośród platynowców pallad najczęściej występuje w skorupie ziemskiej na terenach RPA, USA, Rosji, Kanady, Brazylii, czy Kolumbii.

ZASTOSOWANIE
Od lat 90. XX wieku pallad kojarzony jest przede wszystkim z katalizatorami samochodowymi- i słusznie. Ten szlachetny metal w 80% globalnej produkcji wykorzystywany jest do produkcji katalizatorów. Od momentu zastosowania palladu w reaktorach katalitycznych jego zapotrzebowania w motoryzacji stale rośnie ze względu na coraz to bardziej rygorystyczne normy emisji spalin.

Poza branżą motoryzacyjną pallad wykorzystywany jest do obwodów drukowanych w elektronice, do części wykorzystywanych przy produkcji laptopów i telefonów komórkowych.
Ponadto z palladu wykonuje się powłokę dla złotych stalówek w piórach uzyskując tym samym srebrną, a nie złotą barwę pióra. Poza tym stosowany jest jako zamiennik platyny zarówno przy produkcjach elektrycznych jak i jubilerskich. Połączony ze złotem pallad wytwarza tak zwane „białe złoto”, które znane jest i wykorzystywane do produkcji biżuterii od lat 30. XX wieku. Zastosowanie Pd można zauważyć również przy produkcji łożysk do zegarków, sprężyn czy luster w przyrządach nurkowych. Często wykorzystywany jest również jako element stopów stosowanych w stomatologii.